2013-05-16, 00:48
W fizyce sprawa jest prosta i wynika z drugiej zasady dynamiki Newtona: F=m x a, czyli masa x przyspieszenie. Jednak zarówno w aktywności fizycznej człowieka, jak i w sporcie wzór ten jest niewystarczający. Dr Zenon Ważny w swojej książce "Trening Siły mięśniowej" ilustruje to dwoma przypadkami. Pierwszy to rzut oszczepem w którym masa miotanego przyrządu nie zwiększa się i na osiągniętą siłę ma wpływ jedynie przyspieszenie. Drugi, to wyciskanie sztangi, gdzie nie zwiększa się ani masa ani przyspieszenie a na wielkość rozwijanej siły ma jedynie wielkość pokonywanego oporu, czyli ciężaru sztangi.
Ponieważ na kształtowanie siły olbrzymi wpływ ma układ nerwowy, różne jej rodzaje potrzebne w różnych dyscyplinach sportowych będą miały różne czynniki i metody treningowe. Poniżej chciałbym wymienić definicje różnych rodzajów siły:
- Siła mięśniowa - Jest to zdolność do pokonywania oporu zewnętrznego (będzie nim również siła grawitacji) realizowana kosztem wysiłku mięśniowego
- Siła bezwzględna zwana inaczej absolutną - Siła jaką jest w stanie osiągnąć dany zawodnik bez względu na masę ciała. Frederick Delavier podaje tu trafny przykład że z napięciem mięśni odpowiadającym sile bezwzględnej mamy najczęściej do czynienia, gdy łapie nas skurcz mięśni.
- Siła względna - Jest to maksymalna siła jaką jest w stanie osiągnąć zawodnik biorąc pod uwagę jego masę. Określa się ją jako iloraz siły absolutnej zawodnika przez jego masę.
- Deficyt siły - Różnica pomiędzy siłą bezwzględną a względną.
- Siła eksplozywna - Zdolność do rozwinięcia jak największej siły w jak najkrótszym czasie. Określa się ją również jako szybkość rozwijania siły. Ma znaczenie wyłącznie w ruchach które trwają krócej niż 300ms. Do jej określenia stosuje się indeks prędkościowo siłowy w którym maksymalnie uzyskaną wartość siły dzielimy przez czas jej uzyskania.
- Wytrzymałość siłowa - zdolność do utrzymywania długotrwałego procesu wysiłku fizycznego. By ją osiągnąć wzmacnia się układ krążenia i oddechowy które odpowiedzialne są za dostawę do mięśni tlenu, bez którego długa praca nie jest możliwa.
- Siła dynamiczna - Jest to zdolność do pokonania jak największego oporu przy jak największej szybkości skracania mięśni. Bywa również określana jako moc. Określa ją stosunek pracy do czasu jej wykonania ewentualnie iloczyn siły i prędkości.
- Siła zrywowa - polega na pokonywaniu oporów nie osiągających krańcowych obciążeń, przy jednoczesnym maksymalnym dla danego przypadku przyspieszeniu.
- Siła specjalna - Zachodzi w dyscyplinach o złożonej strukturze ruchu, np. w gimnastyce. Jej specyfika powoduje, że mamy do czynienia z dużą ilością ruchów statycznych i dynamicznych wymagających zupełnie innego wysiłku mięśniowego. Układ nerwowy musi bardzo szybko "przełączyć się" na inny rodzaj pracy mięśni. Dodatkowo w sportach wykorzystujących ten rodzaj siły liczy się również zakres i płynność ruchu. Metody rozwijania siły nie mogą więc na niego wpływać, co skutkuje rezygnacją z obciążeń zewnętrznych lub stosowaniem ich w ograniczonym zakresie. Ten rodzaj siły występuje również w takich sportach jak: skoki do wody, akrobatyka, jazda figurowa na łyżwach itp. Czyli wszędzie tam gdzie liczy się doskonała koordynacja ruchowa i dokładność wykonania zadania.
Jak widać pod pojęciem "siła" może kryć się wiele znaczeń. Jeśli jakieś pominąłem dopiszcie proszę
Ponieważ na kształtowanie siły olbrzymi wpływ ma układ nerwowy, różne jej rodzaje potrzebne w różnych dyscyplinach sportowych będą miały różne czynniki i metody treningowe. Poniżej chciałbym wymienić definicje różnych rodzajów siły:
- Siła mięśniowa - Jest to zdolność do pokonywania oporu zewnętrznego (będzie nim również siła grawitacji) realizowana kosztem wysiłku mięśniowego
- Siła bezwzględna zwana inaczej absolutną - Siła jaką jest w stanie osiągnąć dany zawodnik bez względu na masę ciała. Frederick Delavier podaje tu trafny przykład że z napięciem mięśni odpowiadającym sile bezwzględnej mamy najczęściej do czynienia, gdy łapie nas skurcz mięśni.
- Siła względna - Jest to maksymalna siła jaką jest w stanie osiągnąć zawodnik biorąc pod uwagę jego masę. Określa się ją jako iloraz siły absolutnej zawodnika przez jego masę.
- Deficyt siły - Różnica pomiędzy siłą bezwzględną a względną.
- Siła eksplozywna - Zdolność do rozwinięcia jak największej siły w jak najkrótszym czasie. Określa się ją również jako szybkość rozwijania siły. Ma znaczenie wyłącznie w ruchach które trwają krócej niż 300ms. Do jej określenia stosuje się indeks prędkościowo siłowy w którym maksymalnie uzyskaną wartość siły dzielimy przez czas jej uzyskania.
- Wytrzymałość siłowa - zdolność do utrzymywania długotrwałego procesu wysiłku fizycznego. By ją osiągnąć wzmacnia się układ krążenia i oddechowy które odpowiedzialne są za dostawę do mięśni tlenu, bez którego długa praca nie jest możliwa.
- Siła dynamiczna - Jest to zdolność do pokonania jak największego oporu przy jak największej szybkości skracania mięśni. Bywa również określana jako moc. Określa ją stosunek pracy do czasu jej wykonania ewentualnie iloczyn siły i prędkości.
- Siła zrywowa - polega na pokonywaniu oporów nie osiągających krańcowych obciążeń, przy jednoczesnym maksymalnym dla danego przypadku przyspieszeniu.
- Siła specjalna - Zachodzi w dyscyplinach o złożonej strukturze ruchu, np. w gimnastyce. Jej specyfika powoduje, że mamy do czynienia z dużą ilością ruchów statycznych i dynamicznych wymagających zupełnie innego wysiłku mięśniowego. Układ nerwowy musi bardzo szybko "przełączyć się" na inny rodzaj pracy mięśni. Dodatkowo w sportach wykorzystujących ten rodzaj siły liczy się również zakres i płynność ruchu. Metody rozwijania siły nie mogą więc na niego wpływać, co skutkuje rezygnacją z obciążeń zewnętrznych lub stosowaniem ich w ograniczonym zakresie. Ten rodzaj siły występuje również w takich sportach jak: skoki do wody, akrobatyka, jazda figurowa na łyżwach itp. Czyli wszędzie tam gdzie liczy się doskonała koordynacja ruchowa i dokładność wykonania zadania.
Jak widać pod pojęciem "siła" może kryć się wiele znaczeń. Jeśli jakieś pominąłem dopiszcie proszę